ابن بواب و کتابت قرآن با خط نسخ ریحانی
ابن بواب و کتابت قرآن با خط نسخ ریحانی
علاءالدین ابوالحسن علی بن هلال معروف به «ابن‌بواب» خوشنویس و تذهیب‌کار نامدار قرون چهارم و پنجم هجری قمری (قرن 10 و 11 میلادی) است. از محل تولد و زمان به دنیا آمدن ابن بواب اطلاعات دقیقی در دست نیست. تنها موضوع مشخص، زندگی او در بغداد است که بخش اعظمی از دوران حیات او را شامل می‌شود. پدرش هلال، دربان آل بویه بود و به همین دلیل علاءالدین ابوالحسن علی بن هلال را ابن بواب نامده‌اند.
خط منسوب به ابن‌بواب
ابن بواب پیش از آن که به خوشنویسی بپردازد، به نقاشی و نگارگری خانه‌های بزرگان مشغول بود، پس از آن به تذهیب روی آورد. او کم‌کم به خوشنویسی روی آورد و به نوشتن و کتابت مشغول شد. او خوشنویسی را از محمد بن اسد و محمد بن سمسانی، شاگردان ابن مقله آموخت. این دو استاد از خوشنویسان بزرگ و پدیدآورندگان خط نسخ و دولتمردان دوره عباسی بودند. ابن بواب با بینشی هنرمندانه به خط منسوب زیبایی هنری بخشید. ابداع خط ریحان و محقق را هم به ابن بواب نسبت داده‌اند و گفته می‌شود او در اصلاح و زیباسازی خط‌هایی مثل نرگس، لؤلؤی، مرصّع و وشی تلاش بسیاری کرده است. ابن بواب در خوشنویسی به چنان مقامی رسید که یگانه روزگار خود شد و آن طور که در منابع تاریخی آمده است از خوشنویسان پیش از او کسی را نمی‌توان یافت که مانند او بنویسد. بهاءالدوله فرزند عضدالدوله دیلمی در روزگار آل بویه او را به عنوان کتابدار کتابخانه خود در شیراز انتخاب کرد. ابن بواب، آموزشگاهی هم برای تعلیم خط تأسیس کرد که تا سال 698 هجری قمری (1298 میلادی) پابرجا بود.
کمیاب شدن خط ابن‌بواب
خط ابن بواب در اوایل قرن هفتم هجری قمری (قرن 13 میلادی) به دلیل اهمیتش، کمیاب شد. این در حالی است که در ابتدای شروع به کار، ابن بواب برای درخواست دو دینار، 70 سطر به یکی از بزرگان آن دوران نامه نوشته بود. از این تاریخ زمانی نگذشته بود که با پی بردن به اهمیت خط ابن بواب، آثار خوشنویسی او کمیاب و گران‌بها شد. در منابع تاریخی آمده است همین نامه درخواست دو دینار ابن بواب ابتدا با 17 دینار و بار دوم با 25 دینار به فروش رفت. ابن بواب 64 نسخه از قرآن مجید را کتابت کرده است. نسخه کامل قرآن موجود به خط او در کتابخانه چستربیتی ایرلند نگهداری می‌شود. این نسخه در سال 391 هجری قمری (1001 میلادی) نوشته شده است. با این که نوع خط این نسخه را نسخ نوشته‌اند، اما کارشناسان اعتقاد دارند این کتابت از نسخ آمیخته به ریحان یا به عبارت دیگر نسخ ریحانی است. آثار دیگری هم به ابن‌بواب منسوب است. از آن جمله دو نسخه از دیوان سلامه بن جندل شاعر دوران اعراب جاهلی که اولی در توپکاپی سرایی استانبول و دومی در موزه آثار ترک و اسلام نگهداری می‌شود.
شیوه خوشنویسی ابن بواب تا زمانی که شیوه یاقوت مستعصمی رواج پیدا نکرده بود، استفاده می‌شد ولی بعد از آن استفاده از خط یاقوت مستعصمی جای آن را گرفت. از شاگردان ابن‌بواب در خوشنویسی میتوان به محمد بن عبدالملک اشاره کرد. ابن بواب طبع شعر هم داشت و اشعاری را به او نسبت داده‌اند که از آن جمله قصیده‌ای درباره ادوات خوشنویسی است که 28 بیت دارد. سرانجام ابن‌بواب در بغداد درگذشت و در جوار مزار احمد بن حنبل به خاک سپرده شد.
| სახელი | ابن بواب و کتابت قرآن با خط نسخ ریحانی |
| ქვეყანა | ირანი |
| მეტსახელი | ابن بواب |
| შექმნის პერიოდი | قرن چهارم و پنجم هجری قمری |
| მუშაობს | کتابت قرآن مجید با خط نسخ ریحانی |
| Yard period | the past |
| ტიპი | Artistic |
გამოჩენილი ადამიანები
შრიფტის ზომის შეცვლა:
შეცვალეთ მანძილი სიტყვებს შორის:
შეცვალეთ ხაზის სიმაღლე:
შეცვალეთ მაუსის ტიპი: